ترک در فونداسیون

مشکلات مربوط به فونداسیون عمدتا به سادگی قابل شناسایی نیست چرا که فونداسیون یا پی ساختمان معمولا توسط خاک پوشیده شده است. بنابراین لازم است به نشانه های ظاهری که خبر از وجود مشکل در فونداسیون می دهند،‌ توجه کرد. این نشانه ها، به شکل ترک در فونداسیون، نشست پی ساختمان، کج شدن ساختمان و غیره نمایان می شوند. بطور کلی نیروهای زنده و مرده بوسیله ی اجزای ساختمان به فونداسیون و پس از آن به خاک منتقل می شوند. فونوداسیون سازه برای تحمل نیروهای وارده به استحکام بالایی نیاز دارد. عوامل مختلفی می تواند استحکام فونداسیون را کاهش دهد. یکی از مهم ترین عوامل افت کیفیت فونداسیون سازه و وقوع ترک در فونداسیون، باقی ماندن رطوبت در این نواحی است. بنابراین در فونداسیون استاندارد و سالم، سیستم ایزولاسیون یا تخلیه آب باید به گونه ای باشد که مانع از ورود رطوبت به ساختمان شود.

علت ترک در فونداسیون

فونداسیون ساختمان ممکن است از مواد مختلفی مثل بتن، آجر، سیمان، چوب و غیره ساخته شده باشد. انتخاب متریال مورد نظر برای سازه با توجه به محل احداث سازه و وضعیت موجود صورت می گیرد. با این وجود امروزه عمدتا از بتن برای اجرای فونداسیون استفاده می شود. لازم به ذکر است علاوه بر نیروهای اعمالی از درون سازه به فونداسیون،‌عوامل دیگری نیز می توانند سبب آسیب این اجزا و افت مقاومت بتن شوند. برخی از این عوامل عبارتند از حرکت خاک زیر فونداسیون، خطاهای اجرایی و طراحی، وجود آب های زیرزمینی و یا بالا آمدن این آب ها.

تشخیص ترک های فونداسیون ساختمان

هر گونه آسیب ایجاد شده در فونداسیون ساختمان ممکن است منجر به نشست سازه و حرکت اجزای سازنده ی آن گردد. وجود ترک در دیوار، نما و فونداسیون می تواند ناشی از اعمال نیروهای اضافی به فونداسیون باشد. ترک در فونداسیون می تواند به شکل های مختلفی ایجاد شود. هر یک از ترک های ایجاد شده در بتن فونداسیون نشان دهنده ی جهت نیروهای وارد شده را نشان می دهد که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

ترک های عمودی در فونداسیون

ترک های عمودی در فونداسیون ناشی از حرکت دینامیکی خاک زیر پی یا شسته شدن آن بوسیله ی آب های زیرزمینی است. برخی اوقات هم ممکن است بدلیل عدم محاسبه ی ظرفیت باربری فونداسیون طی عملیات نوسازی ساختمان، بار بیشتری به سازه تحمیل گردد و در اثر اعمال نیروهای اضافی شاهد وقوع ترک فونداسیون باشیم. ترک های فونداسیون که به شکل عمودی تشکیل می شوند، باید توسط افراد متخصص به دقت بررسی شوند.

ترک های افقی در فونداسیون

ترک افقی در فونداسیون خبر از اعمال فشار بیش از اندازه پشت دیوارهای فونداسیون می دهد که ممکن است توسط خاک نواحی اطراف به آن وارد شوند. در صورتیکه آب در حجم زیادی پشت دیوارهای فونداسیون جمع شود،‌نیروی اضافی به آن وارد کرده و در نتیجه شاهد وقوع ترک های افقی در فونداسیون خواهیم بود. برخی از ترک های افقی نیز به شکل سطحی ایجاد می شوند که علت وقوع آنها می تواند جمع شدگی بتن، انبساط یا انقباض بیش از حد مواد تشکیل دهنده ی فونداسیون باشد و عموما سبب ایجاد مشکلات اساسی نخواهد شد.

ترک های زاویه دار در فونداسیون

در صورتی که نیروهای زیادی از پایین به سمت بالا به فونداسیون وارد شود، شکستگی هایی به شکل ترک در فونداسیون ایجاد می گردد. در صورتی که فونداسیون از جنس بلوک های سیمانی یا آجری باشد، این ترک ها به صورت پلکانی تشکیل می شوند.

ترمیم ترک در فونداسیون

فونداسیون ها اجزای مهمی از سازه محسوب می شود که استحکام آن ها تاثیر به سزایی در مقاومت کلی ساختمان دارد. فونداسیون سازه ممکن است در اثر عوامل مختلفی دچار آسیب گردد، این آسیب ها معمولا به شکل ترک در فونداسیون نمایان می شود که عدم پیشگیری از گسترش آنها می تواند خسارات های جبران ناپذیری در سازه داشته باشد. برای پیشگیری از رشد ترک ها وترمیم فونداسیون روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها خواهیم پرداخت. لازم بذکر است که بکارگیری این روش ها معمولا بسیار به صرفه تر از تخریب و اجرای مجدد است. روش های ترمیم فونداسیون و اصلاح آسیب های ایجاد شده در آن عبارتند از:
۱-استفاده از مصالح کامپوزیتی و مقاوم سازی فونداسیون با FRP
۲-افزودن شناژ به فونداسیون موجود
۳-ترمیم فونداسیون به کمک کابل های پیش تنیده
۴-شمع گذاری یا تقویت شمع های موجود برای ترمیم فونداسیون
۵-استفاده از نوارهای تقویت برای ترمیم فونداسیون و دال ها