مراحل نصب و اجرای FRP
مراحل نصب FRP
نحوه ی اجرای FRP دارای ۴ مرحله در اجرا و نصب است در ادامه به توضیح آن می پردازیم. البته لازم به ذکر است که این مراحل ممکن است در انواع FRP ها متفاوت باشد که ما در این مقاله بصورت کلی به شرح نحوه ی اجرای الیاف یا پارچه های FRP خواهیم پرداخت.
۱-اماده سازی اولیه و ایجاد شرایط مطلوب قبل اجرا
۲- اماده سازی سطوح
۳-شروع نصب و اجرای FRP
۴-سیستم نظارت و کنترل کیفیت FRP
۱-اماده سازی اولیه و ایجاد شرایط مطلوب قبل از نصب FRP:
الف) دمای محیطی :
دمای اجرای FRP باید بین ۱۵ تا ۴۵ درجه ی سانتی گراد باشد.
به همین دلیل شرایط اجرای FRP در فصول سرد ( زمستان ) و فصول گرم ( تابستان ) متفاوت است که باید به دقت بررسی شود.
اجرا در فصل تابستان : در فصل تابستان و هوای گرم باید به روش های مصنوعی دمای محیط کار,محل نگهداری رزین و دما در هنگام مخلوط کردن رزین را کاهش داد ضمن اینکه می توان از رزین "دیرگیر" نیز استفاده کرد.
اجرا در فصل زمستان : در فصل سرما می توان با روش های استاندارد و تایید شده دمای محیط و سطوح (بتن و ..) را بالا برد یا از رزین های "زودگیر" استفاده کرد . کافی است دمای رزین تا جایی گرم شود که کمتر از ۱۵ درجه (حداقا دمای عمل آوری رزین) نباشد.
ب) رطوبت محیطی :
در حین اجرای FRP سطح بتن نباید مرطوب و خیس باشد به همین دلیل به هیچ عنوان نباید در هنگام بارندگی FRP را اجرا نمود زیرا امکان نشت آب و اختلال در چسبندگی رزین وجود دارد.
ج)شرایط سطوح :
براساس آئین نامه ی مقاوم سازی با FRP سطح بتون باید عاری از هر گونه ماده ی اضافی مثل : گریس، رنگ، گچ، آلودگی، چربی و... باشد.
برای تمیز کردن بتن از مواد آلوده و اضافی قبل از شروع نصب و اجرای FRP اف آر پی می توان با استفاده از فرز عملیات ساب زدن را انجام داد یا از سایر روش های مکانیکی سطح را از هر ماده ای که موجب اختلال در چسبندگی الیاف می شود پاک کرد همچنین می توان سند بلاست استفاده کرد.
قبل از انجام عملیات باید سلامت بتن ها بررسی شود و در صورت نیاز بتن آسیب دیده را از سطح بتن جدا کرد و در صورت رسیدن به آرماتور خورده شده , عملیات ترمیم یا تعویض آنها را انجام داد. در پایان ترمیم باید سطح بتن توسط پمپ هوا یا برس تمیز گردد و اگر از FRP Laminate استفاده می شود باید سطح نوارها با پارچه آغشته به مواد مخصوصی تمیز شود. در مواردی که الیاف بصورت عمود به دور لب های سازه می پیچد بایستی لبه های سازه حداقل ۲ الی ۳ سانتی متر گرد شود. در مواردی که الیاف FRP به صورت موازی به گوش های سازه به سطح پیچید می شود نیاز به اجرای عملیات خاصی بر روی گوشه ها نیست.
۲-آماده سازی سطوح جهت نصب FRP:
به طور کلی آماده سازی برای اجرای FRP سطوح دارای مراحل زیر است :
1- تخریب بخش های آسیب دیده ی عضو جهت نصب و اجرای FRP
2- جایگزین کردن سطوح تخریب شده با تشکیل سطوح جدید جهت نصب و اجرای FRP
3- استفاده از ملات ترمیمی بتن جهت پر کردن بخش های سطحی جهت نصب و اجرای FRP
4- از بین بردن ناهمواری ها و یکدست کردن سطوح با ساب زدن جهت نصب و اجرای FRP
5- بکار بردن پرایمر روی سطوح المان مربوطه جهت نصب و اجرای FRP
6- نصب و اجرای FRP با چسباندن پارچه های FRP
قبل از انجام عملیات اجرای FRP هر آرماتوری که به دلیل از بین رفتن پوشش بتن در معرض دید است باید تمیز شود و با سایش سطح آن را آماده نمود. طی این عملیات لازم است هرگونه زنگ زدگی میلگرد در بتن به دقت بررسی شود و در صورت نیاز برای پیشگیری از خوردگی مجدد میلگرد از زینک ریچ اپوکسی به عنوان پوشش میلگرد استفاده شود. محدوده آسیب دیده باید پیش از نصب FRP جهت افزایش مقاومت بتن با عملیات ترمیم بتن ، بازسازی شود .
تمام سطوح آسیب دیده یا زنگ زده موجود در بتن باید با استاندارد و دستورالعمل FRP بازسازی شود .
سطوح ناهموار روی بتن که دارای پستی و بلندی است ابتدا باید بتونه گیری شود و سپس ساب زده شود .
استفاده از پرایمر FRP بر روی بتن قبل از نصب و اجرای FRP باعث می شود الیاف بهتر به سطح بچسبد .
پرایمر FRP رزینی با ویسکوزیته پایین می باشد که از طریق منافذ به داخل بتن نفوذ می کند و باعث افزایش استحکام اتصال می شود . استفاده از پرایمر مانع از جذب اپوکسی به سطح بتن و در نتیجه تولید کامپوزیت سالم است.
در روش نصب و اجرای دستی FRP که همزمان کامپوزیت ساخته و متصل می شود باید ویسکوزیته اپوکسی جهت نصب الیاف پایین باشد تا بهتر الیاف FRP را اشباع کرده و در برگیرد که استفاده از پرایمر FRP این نیاز را برطرف می کند , از طرفی در روش نصب لایه به لایه FRP نیز وجود پرایمر باعث بهبود وضعیت اتصال در سطح بتن می شود.
۳- روش نصب FRP :
در سیستم مقاوم سازی با FRP اف آر پی ،روش اجرای FRP به دو روش ماشینی و دستی اجرا می کنند . در سیستم ماشینی با استفاده از دستگاه های مکانیزه الیاف FRP اف آر پی که به شکل پارچه های کربنی هستند را به روش دورپیچ کردن نصب و اجرا می کنند.
در سیستم های ماشینی با بکارگیری آغشته ساز الیاف FRP ، افزایش سرعت عمل آوری و یا سیستم بدون حفاری (Trench less)، انتقال تزریق رزین که اصطلاحا به آن Resin transfer melding می گویند بر روی عضو مربوطه انجام می شود.
نصب FRP به روش دستی:
این روش اجرای FRP نسبتا آسان تر از سایر روش ها می باشد و بکار گیری آن در سیستم تقویت سازه ی بتنی و مقاوم سازی ساختمان با الیاف پلیمری FRP اف آر پی متداول تر است .
در این روش اجرای FRP اف آر پی باید به پارامترهای عرض , جهت و تعداد لایه های الیاف توجه کرد . پارچه های کربن FRP باید به وسیله ی کاتر , قیچی با دندانه های ریز به اندازه های مورد نظر بریده شود . برای نصب و اجرا ابتدا باید الیاف FRP را آغشته به رزین اپوکسی FRP کرد و سپس ژل اپوکسی بر روی سطح بتن کشیده شود و عملیات لایه گذاری شروع شود . عموما الیاف FRP اف آر پی حاوی پوشش هایی هستند که پس از اتصال آنها به سطوح از آنها جدا می کنیم و دوباره الیاف متصل شده به سطح را توسط غلتک به رزین اپوکسی آغشته می کنیم . لازم بذکر است در صورت بیشتر بودن ضخامت مورد نظر برای لایه کامپوزیتی ، امکان تکرار دوباره ی این عملیات روی لایه اول با نظر کارشناس مربوطه وجود دارد . عملیات نصب باید در جهت تارهای مواد FRP بوده و از وسط قطعه شروع شود و به سمت دو انتهای قطعه ادامه یابد تا از ایجاد حباب جلوگیری کرد. بعد از صاف کردن سطح الیاف با دست باید یک غلتک دستی کوچک با فشار و محکم روی سطح FRP کشیده شود.
الف) مخلوط کردن چسب FRP با FRP اف آر پی :
میزان مصرف رزین اپوکسی FRP و چسب FRP بسته به وزن مواد مورد استفاده , دمای محیط و میزان اتلاف در هر مورد فرق خواهد کرد .
رزین اپوکسی بعد از ۳۰ دقیقه شروع به سفت شدن (ژله ای شدن) می کند به همین دلیل زمان ترکیب کردن رزین تا مصرف آن نباید ببیشتر از این مقدار شود . برای کنترل این مشکل می توان از راهکار دیگری استفاده کرد به این صورت که لایه های اپوکسی را دمای سرد و پایین نگهداری کرد و پس از قرار دادن هر لایه , نقاط مورد نظر را گرم کرد و سریعا آنرا محکم کرد . به همین روال برای چسباندن سایر لایه ها عمل می کنیم .
دمای محیط در هنگام ترکیب مواد باید بین 5 الی 45 درجه سانتی گراد باشد تا از تغییر ویسکوزیسته مواد اپوکسی جلوگیری کرد . در واقع نگهداری و استفاده از رزین اپوکسی در دمای خیلی بالا و خیلی پایین مناسب نمی باشد . دمای خیلی پایین بدلیل بالا بردن ویسکوزیته رزین اپوکسی ، عمل آوری آنها را به مشکل مواجه می کند . دمای بالا هم پیامدهای نامطلوب دیگری در پی دارد.
هنگامی که دما خیلی بالا یا خیلی پایین باشد اجرای FRP اف آر پی با مشکل مواجه می شود بنابراین در چنین شرایطی باید عملیات اجرای مقاوم سازی با الیاف FRP را متوقف کنیم و آنرا تا ایجاد شرایط مطلوب به تعویق بیاندازیم و یا در صورت امکان دمای مطلوب را به صورت مصنوعی فراهم کنیم .
برای نصب و اجرای FRP اف آر پی ضمن توجه به شرایط دمایی و محیطی و برقراری آنها ، باید تهمیدات لازم برای حفظ و نگهداری مصالح و اجزای مقاوم سازی شده از برف و باران ، دماهای خارج از محدوده ی تعریف شده ی حرارتی و سایر شرایط مهم و تاثیر گذار در روند تقویت ساختمان با FRP اف ار پی صورت بگیرد .
نحوه بکار بردن رزین و استفاده از آن در مقاوم سازی ساختمان باید مطابق با اصول راهنمایی شده توسط شرکت ساختمانی آشیان پی و دیتاشیت محصول باشد .
ضمنا هرگز نباید رزین اپوکسی را طی عملیات بکارگیری از آن رقیق کرد .
برای بکار بردن رزین اپوکسی در سیستم مقاوم سازی با الیاف FRP آنرا با هاردنر(hardner) ترکیب می کنند.
پس از اختلاط این دو با یکدیگر ، ماده ی بوجود آمده حتما در بازه ی تعیین شده که به آن pot life می گویند استفاده شود. pot life در واقع یک بازه ی زمانی است که مدت زمان مطلوب برای استفاده از چسب را نشان می دهد .
توجه داشته باشید که مصرف ماده ی بوجود آمده بعد از اتمام بازه ی زمانی pot life بدلیل افزایش غلظت و ازدیاد وسکوزیته ی چسب موجود ، آغشته شدن الیاف پلیمری به رزین اپوکسی (چسب) را با مشکل مواجه می کند .
ب) نصب الیاف FRP در سطوح آماده سازی شده :
در این مرحله باید مطابق با طراحی، نقشه و محاسبات مقاوم سازی، پوشش FRP اف آر پی را در ابعاد مورد نظر آماده کرد پس از زیرسازی ، رزین اپوکسی را روی سطوح تمیز و عاری از آلودگی می زنیم و سپس الیاف FRP اف آر پی روی سطوح یکدست شده ی بتن بصورت صاف و مستقیم ضمن رعایت اصول و دقت چسبانده می شود تا از پدیده ی تورق نیز جلوگیری شود . عموما بیشترین طول الیاف کمتر از ۳ متر در نظر گرفته می شود و در بعضی شرایط بدلیل دسترسی آسان تر به سطوح و امکان نصب می توان کمی بیشتر از این مقدار را نیز بکار برد . طی نصب و اجرای الیاف پلیمری FRP اف آر پی با توجه به نظر کارشناس و رعایت اصول فنی طول همپوشانی در نظر گرفته می شود و در نواحی تقظیع الیاف کمترین میزان هم پوشانی الیاف FRP اف آر پی ۱۵ سانتی متر محاسبه می شود .
۴-سیستم نظارت و کنترل کیفیت FRP :
سیستم نظارت بر کنترل کیفیت نحوه ی اجرای FRP باید در تمامی مراحل نصب و اجرا در محل اعمال شود .
۲ الی ۶ ساعت بسته به شرایط موقعیت سطح مقاوم شده باید کنترل شود تا حبابی بین لایه FRP و بتن محبوس نشده باشد و خم شدگی و بیرون زدگی نیز وجود نداشته باشد .پس از کنترل کیفیت مقاوم سازی با FRP برای محافظت ملات اپوکسی از اشعه فرابنفش باید سطح مقاوم سازی شده رنگ آمیزی شود یا پوشش دهی شود .
هزینه ی نصب و اجرای FRP
هزینه نصب و اجرای الیاف FRP وابسته به نوع الیاف FRP و چسب مصرفی و وضعیت موجود پروژه است. برای اطلاع از قیمت مقاوم سازی با FRP با مشاوران شرکت ساختمانی آشیان پی تماس بگیرید.
تست و آزمایش اجرای FRP
انجام تست FRP به روش Pull-Off یکی از پرکاربردترین آزمایشات ضروری بعد از مقاوم سازی با FRP می باشد. با این تست میتوان میزان چسبندگی الیاف , کیفیت مصالح و نصب FRP را بررسی کرد و براساس آن می توان نسبت به تایید یا رد سیستم اقدام کرد.
اجرای FRP در تهران
با توجه به پر جمعیت بودن شهر تهران و از طرفی گسترش روز افزون ساخت و ساز در این کلان شهر، وجود ساختمان هایی با مقاومت بالا بیشتر احساس می شود. وجود شریان حیاتی در شهر تهران باعث می شود در اثر زمین لرزه سبب وقوع خسارات مالی و جانی زیادی خواهد شد. اجرای FRP در تهران روشی مناسب برای کاهش احتمال تلفات محسوب می شود. برای اجرای FRP در تهران یا سایر مناطق با شرکت ساختمانی آشیان پی تماس بگیرید.
فیلم یا ویدئو آموزش اجرای FRP