علت لرزش سقف تیرچه بلوک چیست؟

چگونگی طراحی و اجرای سقف تیرچه بلوک از عوامل مهم برای بررسی علت لرزش سقف تیرچه بلوک است. این سقف ها نقش مهمی در سازه داشته و بارهای مرده و زنده کف را به تیرهای مجاور خود انتقال می دهند. وجود میلگردهای کششی درون پاشنه بتنی که البته در نوع کرومیت آن وجود ندارد و مساحت بزرگ بخش فشاری نشان دهنده عملکرد مناسب سقف های تیرچه بلوک و مقاومت آن ها در برابر نیروهای عمودی و خمشی است. امروزه مهندسین برای افزایش ملاحضات طراحی داخلی ترجیح می دهند که از سقف هایی با دهانه ی بلند استفاده کنند که این مسئله می‌تواند لرزش سقف تیرچه بلوک را به همراه داشته باشد.

دلایل لرزش در سقف تیرچه بلوک

تحقیقات صورت گرفته و تجربیات موجود در این زمینه نشان می دهد هرچقدر تحرکات موجود در کف بیشتر باشد، میزان لرزش در اجزای بابر سازه نیز افزایش می یابد و وجود دهانه های بزرگ تر از ۵ متر در سقف ها تیرچه بلوک این پدیده را تشدید می کند. بنابراین انتظار می رود هرچه طول افزایش یابد بدنبال آن لرزش ایجاد شده در سقف تیرچه بلوک افزایش یابد. البته لازم بذکر است که توزیع ناهماهنگ نیرو در سقف تیرچه بلوک بر خلاف دال های بتنی دو طرفه می تواند یکی از عوامل مهم در لرزش سقف تیرچه بلوک باشد. از طرفی دیگر میزان صلبیت در سقف تیرچه بلوک نسبت به دال دو طرفه بتنی بدلیل وجود حفره های ناشی از بلوک کمتر است که این مسئله نیز می توان افزایش لرزش را به همراه داشته باشد. علاوه بر موارد ذکر شده، میزان مقاومت فولاد بکار رفته در سقف تیرچه بلوک، مقاومت بتن، فواصل بین تیرچه ها، صلبیت سقف تیرچه بلوک و میرایی سقف از سایر عوامل تاثیر گذار در لرزش سقف های تیرچه بلوک هستند. همچنین اجرای غیر اصولی این اجزا می تواند تاثیر به سزایی در لرزش سقف تیرچه بلوک داشته باشد. در ادامه به جزییات مربوط دلایل لرزش تیرچه بلوک خواهیم پرداخت:


۱-عدم اجرای کلاف میانی
برای عملکرد هرچه بهتر سقف های تیرچه بلوک و پیشگیری از پدیده ی پیچش در آنها لازم است تا سقف های تیرچه بلوک را یکپارچه کنند. کلاف میانی و ژوئن ها علاوه بر تأمین عملکرد یکپارچه در این اجزا سبب کاهش لرزش سقف تیرچه بلوک می شوند. بنابراین انتظار می رود که عدم اجرای کلاف میانی و یا کمبود تعداد آن ها نسبت به دهانه و بارهای وارد بر سقف سبب افزایش لرزش آن ها گردد. لذا با اجرای صحیح کلاف ها میانی می توان احتمال وقوع این مشکل را حداقل رساند.


۲-طراحی سقف در دهانه های بلند
با توجه به اینکه معمولا طراحان سازه از نظر جنبه های معماری ترجیح می دهند که سقف ها را با دهانه بلند تر اجاره کنند، احتمال دارد سقف های تیرچه بلوک را با دهانه بلند طراحی کنند. در چنین شرایطی اگر دهانه بیش از ۵ متر باشد، تحرک ساکنین سبب ایجاد لرزش در سقف تیرچه بلوک می شود. بنابراین طراحی و اجرای اصولی دهانه می تواند احتمال وقوع لرزش در این اجزا را کاهش دهد.


۳-تو خالی بودن سقف تیرچه بلوک
همانطور که گفتیم صلبیت پایین سقف تیرچه بلوک می تواند یکی از دلایل لرزش آن باشد. چرا که در صورتی وارد شدن لنگر خمشی به آن، بتن بکار رفته در سقف دچار کشش شده و از آنها در برابر کشش از مقاومت کافی برخرودار نمی باشد، شاهد افت عملکرد این اجزا در برابر زلزله خواهیم بود. به منظور بهسازی لرزه ای سازه و پیشگیری از لرزش سقف های تیرچه بولک می توان بتن را در این نواحی حذف کرد و از بلوک های یونولیت به عنوان پر کننده بهره برد.

روش های پیشگیری از لرزش سقف تیرچه بلوک

با انجام اقداماتی می توان از وقوع لرزش در سقف تیرچه بلوک جلوگیری کرد که احتمال آن را به حداقل رساند. در ادامه به این روش ها خواهیم پرداخت:


۱-طراحی و اجرای اصولی
بطور کلی طراحی و اجرای اصولی یکی از راه های مهم برای بهره برداری مورد انتظار از سازه است. سقف های تیرچه بلوک نیز از این قاعده مستثنی نیستند و رعایت نکات مهم در طراحی و اجرای آن ها می تواند مانع از وقوع ضعف در آن ها گردد. براین اساس در صورتی که دهانه سازه بلند باشد یا نیروهای وارد بر آن زیاد باشند لازم است تا نسبت به اجرای کلاف میانی و استفاده از تیرچه دوبل اقدام گردد. از سایر موارد مهم در طراحی و اجرای این املان می توان به رعایت فواصل مناسب بین آن ها، ضخامت کافی پوشش بتنی و کف سازی اصولی است. یکی دیگر از نکات مهم دیگر، عدم استفاده از این المان در دهانه های بیش از ۸ متر و یا جایگزینی آنها با تیرچه ها پیش تنیده است. در نظر گرفتن خیز معکوس نیز از موارد مهم برای پیشگیری از لرزش تیرچه بلوک ها محسوب می شود.


۲-اجرای صحیح شمع ها
اجرای عملیات شمع کوبی برای دهانه ها کمتر از ۵ متر امری ضروری بوده و در دهانه های بیش از ۵ متر علاوه بر اهمیت اجرای شمع ها، رعایت فاصله ی اصولی بین آنها براساس محاسبات مهندسی نیز حائز اهمیت است. بطور کلی شمع کوبی می تواند نقش مهمی در کاهش لرزش تیرچه بلوک ها ایفا کند.