تعیین مقاومت ساختمان

برای تعیین مقاومت ساختمان باید چه کار کرد و چگونه از مقاومت یک ساختمان مطلع شویم؟ این سوال ها ممکن است توسط بسیاری از افراد مطرح شود. برای پاسخ به آن باید گفت که بطور کلی مقاومت هر ساختمان در برابر نیروهای وارده، تحت تاثیر دو عامل مهم است:۱-چگونگی اجرای ساختمان و بکارگیری اصول و قوانین مهندسی در آن و دیگری شدت زلزله یا نیروی وارد بر سازه. در ادامه بر بررسی و تاثیر هر یک از عوامل در تعیین مقاومت ساختمان خواهیم پرداخت.

۱-تأثیر نوع و کیفیت مصالح در تعیین مقاومت سازه

اسکلت ساختمان ها معمولا از دو نوع بتنی یا فولادی است. مقاومت این دو نوع اسکلت تفاوت چندانی باهم ندارند. اما باید توجه داشت که فولاد در در برابر حرارت و عوامل مخرب شیمیایی، مقاومت پایین تری نسبت به اسکلت بتنی دارد. اما با توجه به این نکته که هرچی سازه از انعطاف پذیری بالاتری برخوردار باشد، در برابر زلزله و نیروهای وارده دچار آسیب کمتری خواهد شد توصیه می شود که در صورت استفاده از اسکلت فولادی حتما از فولادی با درصد پایین تر کربن و با شکل پذیری بالا استفاده شود.

۲-تأثیر تیرها و ستون های بتنی در تعیین مقاومت سازه

تیرها و ستون ها از اجزای مهم ساختمان محسوب می شوند که کیفیت آنها تاثیر مستقیمی در تعیین مقاومت سازه خواهد داشت. وجود آرماتور به تعداد کافی در آنها، رعایت فواصل میلگردها از یکدیگر، بررسی خوردگی میلگردها و عدم استفاده از آنها از مواردی هستند که باید در تیرها و ستون های ساختمان مورد توجه قرار گیرند. برای تعیین مقاومت ساختمان باید اجرای سیمان براساس نقشه مورد توجه قرار گیرد. از طرفی دیگر استفاده از تیپ بتن براساس شرایط محیطی، رعایت زمان بندی در اجرای آن و وجود آب مناسب در ترکیب بتن نیز حائز اهمیت هستند که می توانند تاثیر زیادی در مقاومت بتن و سازه داشته باشند.

۳-تاثیر کیفیت بتن در تعیین مقاومت ساختمان

بتن به عنوان یک عضو جدایی ناپذیر از ساختمان محسوب می شود بنابراین مقاومت بتن پارامتر مهمی در تعیین مقاومت ساختمان محسوب می شود. بتن ها از سنگدانه، آب و سیمان تشکیل شده اند. برای دستیابی به مقاومت مورد نظر در ساختمان لازم است نسبت آب به سیمان، دانه بندی و چگونگی ترکیب کردن آنها براساس استانداردها و دستورالعمل های موجود انجام گیرد. به منظور پیشگیری از تشکیل بتن ضعیف لازم است متراکم سازی و هواگیری بتن به کمک ویبراتور به منظور خروج آب و حباب اضافی با دقت بالایی صورت بگیرد.

۴-تاثیر پی سازه در تعیین مقاومت ساختمان

یکی از پارامترهای مهم در تعیین مقاومت ساختمان و پیشگیری از نشست پی ساختمان، استحکام فونداسیون سازه است. در این راستا لازم است تراکم،‌ دانه بندی و جنس فونداسیون مورد بررسی قرار گیرد و هرگونه ضعف در آن به کمک فرآیند مقاوم سازی فونداسیون اصلاح گردد. عدم رعایت موارد مربوط به استحکام فونداسیون براساس آیین نامه و مقررات می تواند می تواند منجر به فرو ریزش ساختمان ها و ضرورت اجرای فرایندهای مربوط به مقاوم سازی ساختمان کج شده خصوصا در سازه های بلند مرتبه گردد.

۵-تاثیر محل احداث سازه در تعیین مقاومت ساختمان

یکی دیگر از موارد مهم در تعیین مقاومت ساختمان مربوط به زمین مورد نظر برای احداث سازه است. در صورتی که زمین احداث سازه فاقد نظم لازم باشد می تواند با اجرای درز انقطاع مناسب می توان نظم هندسی لازم را برای احداث سازه تامین کرد. به این ترتیب مقاوم سازی در برابر زلزله نیز انجام می گیرد و درز انقطاع می تواند مانع از ضربه زدن سازه های مجاور به یکدیگر شود.

۶-تاثیر بادبند در تعیین مقاومت ساختمان

علاوه بر تیرها و ستون های سازه، بادبندها نقش مهمی در حفظ مقاومت و استحکام سازه هنگام وقوع زلزله ایفا می کنند. بادبندها اشکال های مختلفی دارند که در بین آنها بادبندهای ضربدری در برابر باد و سایر نیروهای وارده از شکل پذیری بیشتری برخوردارند چرا که بادبندیهای ضربدری در بدلیل قرارگیری یک عضو مورب در کشش و دیگر در فشار دچار شکست آنی می شود. چگونگی طراحی و اجرای بادبندها، نوع و اندازه پروفیل مصرفی، مقدار و نوع جوش و سایر پارامترهای مشابه از عوامل موثر در تعیین مقاومت ساختمان هستند.

۷-تاثیر ارتفاع ساختمان در تعیین مقاومت ساختمان

نسبت ارتفاع سازه به عرض ساختمان از عوامل موثر در تعیین مقاومت ساختمان است. بطور کلی نسبت ارتفاع و عرض سازه نباید از ۴ بیشتر باشد و در صورتی که این نسبت بین ۴ تا ۶ قرار گیرد، می توان ادعا کرد که سازه در حالت بحرانی قرار دارد و به همین ترتیب هرچقدر نسبت به ارتفاع به عرض سازه افزایش پیدا کند.