بتن کم مقاومت
بتن کم مقاومت
لازم است نحوه ی اجرای بتن به نحوی باشد که بتن از نظر مقاومت در رده ی مورد نظر قرار گیرد . در صورت عدم انطباق سختی بتن با معیار مورد نظر در پروژه و وجود بتن کم مقاومت لازم است بررسی بتن از طریق انواع روش های آزمایش بتن انجام گیرد . پذیرش بتن از بعد سازه ای مستقل از تایید دوام بتن خواهد بود ، تایید دوام و پایداری بتن تنها در صورت رعایت ضوابط موجود در آئین نامه ها و مشخصات فنی می باشد .برای تایید بتن از نظر مقاومت و دوام آئین نامه های مجزایی موجود می باشد که رعایت آنها برای دستیابی به نتایج مورد تایید در سازه ضروری می باشد .
بررسی بتن کم مقاومت (بتن ضعیف)
در صورت مواجه با بتن کم مقاومت در ایتدا باید بتن را از بعد سازه ای با روش تحلیلی مورد بررسی قرارداد ، در صورت عدم پذیرش سازه ای بتن می توان با اطلاعات موجود و روش های ترکیبی تحلیلی و آزمایش پذیرش بتن را مورد بررسی و بازنگری قرار داد . برای پذیرش بتن از بعد سازه ای یا حداقل نزدیک کردن آن به میزان قابل قبول می توان اقداماتی نیز انجام داد از جمله : تقویت سازه ی بتنی ، مقاوم سازی ، کاهش بار مرده یا زنده سازه و...اگر بتن از بعد سازه ای در مراجل اولیه مورد تایید واقع شود در مرحله ی بعد باید به کنترل پیوستگی بتن و میلگرد پرداخت . از آنجایی که پیوستگی بتن و میلگرد بر اساس مقاومت فشاری بتن موجود تغییر می کند ،مستلزم به بررسی همپوشانی کافی میلگرد ها در شرایط تازه هستیم .
در نهایت اگر نتوان بتن را از بعد سازه ای مورد تایید قرارداد و راه حل های بهسازی ساختمان نیز کارساز یا قابل اجرا نباشد ناچار به تخریب بتن هستیم .
از آنجایی که تخریب یک جز یا ناحیه ای از سازه تاثیرات نامناسبی بر سایر بخش های ساختمان خواهد گذاشت لازم است تا عملیات تخریب تحت نظر دستگاه نظارت و توسط کارشناسان به صورت کاملا اصولی مورد تایید انجام پذیرد و طی اجرای عملیات تخریب از آسیب زدن به نواحی سالم حدالامکان پیش گیری شود .
روش های آزمایش بتن ضعیف
در شرایطی که امکان مغزه گیری یا بارگذاری وجود ندارد استفاده از روش های تحلیلی تنها راه ممکن برای بررسی پذیرش بتن از بعد سازه ای می باشد . در این حالت عمدتا از دوش روش برای تحلیلی بتن ضعیف یا بتن کم مقاومت استفاده می گردد .۱) روش اول تحلیلی بتن ضعیف : جهت پذیرش بتن از بعد سازه ای می توان طراحی سازه ی موجود را تحلیلی کرد و مقاطع را با دقت مورد بازیابی قرار داد در صورتیکه با این روش بتوان ثابت کرد میزان ظرفیت باربری سازه به ازای مقاومت موجود در بتن که طبیعتا کمتر از مقاومت مشخصه ی بتن می باشد ،مقدار قابل قبول و مطلوبی است ، بتن از بعد سازه ای مورد پذیرش واقع می گردد .
۲) روش دوم تحلیلی بتن ضعیف : اگر با روش تحلیلی قبلی نتوان بتن را از نظر سازه ای مورد پذیرش قرارداد ، میتوان با روش تحلیلی دیگری که احتمال پذیرش بتن را افزایش می دهد مورد استفاده قرارداد .
در این روش تحلیلی مجددا طراحی صورت می گیرد که در آن ابعاد مقاطع و بارگذاری های موجود بکار گرفته می شوند و در ادامه می توان نشان داد که میزان ظرفیت سازه با در نظر داشتن وجود بتن ضعیف و کم مقاومت در برخی نواحی سازه که دارای مصرف قابل قبولی می باشد ، امکان تایید بتن از بعد سازه ای وجود دارد .
در صورتیکه هیچ یک از بررسی های تحلیلی ذکر شده به نتیجه نرسند از بخش هایی که احتمال وجود بتن کم مقاومت در آنها وجود دارد ، مغزه گیری می شود . طی این روش لازم است حداقل سه مغزه بخش هایی از سازه که نمونه بتن ها شرایط پذیرش سازه ای بتن را نداشته، تهیه گردد .
مغزه گیری از بتن کم مقاومت
آزمایش کرگیری بتن با مغزه گیری بتن یکی از روش های اندازه گیری میزان مقاومت بتن است. بدلیل تفاوت موجود در تراکم و عمل آوری عملیات بتن ریزی در آزمایشگاه و کارگاه که عموما نحوه ی عملیات در کارگاه کاستی هایی نسبت به حالت ایده آل آن در ازمایشگاه دارد حدود ۱۵ درصد کاهش در متوسط مقاومت مغزی و ۲۵ درصد کاهش در مقاومت حداقل مغزه ها مجاز شمرده می شود . در صورت عدم اطمینان و وجود شک و شبهه در مورد نمونه ها می توان عملیات را تا هر چند بار تکرار نمود .حال اگر علی رغم انجام عملیات های ذکر شده کماکان بتن از نظر سازه ای و میزان مقاومت در محدوده ی مورد تایید قرار نگیرد می توان با انجام آزمایشی طبق ضوابط و مقررات آبا (فصل ۱۹ و ۴۳۷ ACI) بارگذاری بر بروی اجزای خمشی مشکوک ظرفیت باربری اجزای مورد نظر و در نهایت سازه را مورد بررسی قرار داد . این ازمایش برای بررسی رفتار المان زیر بار های استاتیکی انجام می گردد . باید توجه داشت که با انجام این ازمایش نمی توان اعلام کرد که بتن دارای مقاومت مطلوب و مورد قبول می باشد یا خیر . چراکه طراحی هوشمندانه ،اجرای المان با اندازه های بزرگ ، مصرف بالای میلگرد با مقاومت بیش از مقاومت مشخصه و با کاشت میلگرد به گونه ای که منجر به ایجاد بازوی لنگری شود و ... همگی عواملی می باشند که حتی اگر بتن کم مقاومت یا ضعیف بکار رفته باشد، ظرفیت باربری استاتیکی مقدار قابل قبولی را در آزمایش نشان می دهد در مواردی نیز ممکن است بتن قابل قبول و استاندارد باشد اما نتیجه آزمایش بارگذاری مورد قبول نباشد .
لازم بذکر است که انجام چنین آزمایشی برای المان های غیر خمشی و حتی برخی المان های خمشی قابل اجرا نیست .
به همین دلیل در اژمایش بارگذاری استاتیکی تفکیک طراحی و اجرای اصولی ، مصرف مصالح استاندارد از یکدیگر به آسانی ممکن نیست .
طبق آئين نامه ی بتن ایران (آبا) علاوه بر آزمایش مذکور می توان عملیات دیگری جهت تامین مقاومت بتن انجام داد . برای مثال عمدتا با ایجاد تغییرات در بارهای مرده ،تغییر نقشه ، تغییر مصالح و برخی جزییات سازه می توان بتن را مقاوم کرد و میزان باربری سازه را به محدوده ی قابل قبولی نزدیک کرد . در واقع طبق دستورات آبا تقویت و ترمیم بتن از جمله اقدامات مقتضی علاوه بر آزمایش تلقی می شود که می تواند مقاوم سازی ساختمان را بدنبال داشته باشد.
علت مقاومت کم بتن چیست ؟
ضعف بتن یا مقاومت کم بتن ناشی از عدم رعایت نسبت ها می باشد . در بتن ضعیف نسبت آب به سیمان زیاد می باشد که منجر به کاهش پایایی و افزایش نفوذ پذیری بتن خواهد شد لذا لازم است تا ضوابط پایایی بتن ریزی مورد توجه قرار گیرد .در چنین شرایطی می توان افزایش نسبت آب به سیمان مخلوط بتن را حدس زد سپس به بررسی پایداری و پایایی بتن پرداخت .
پیوستگی بتن با میلگردها
یکی دیگر از عوامل تاثیرپذیری از مقاومت بتن ، نحوه ی پیوستگی بتن با میلگردهاست .پیوستگی بتن با آرماتورهای کاشته شده در عملیات کاشت میلگرد براساس مقاومت فشاری بتن است و هرگونه کاستی در مقاومت بتن باعث ضعف در پیوستگی بتن و میلگردها می شود .