مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت

مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت

مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت

مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت

ساختمان نیمه آجری نوعی از ساختمان های مصالح بنایی هستند که فاقد محاسبات و طرح مهندسی بوده اند و کاملا به روش سنتی اجرا شده اند البته بدلیل داشتن ستون های فلزی مرکزی از سایر ساختمان های بنایی متمایز می شوند. از ویژگی های ساختمان نیمه آجری وجود طاق ضربی، چوبی، آجری و... می باشد. در ساختمان های نیمه آجری بعد از رسیدن دیوار به ارتفاع طبقات، تیرآهن ها را بدون هیچ گونه اتصالی روی دیوار تعبیه می کنند و آنرا امتداد می دهند در چنین شرایطی جهت تامین نشینمن تیرها ناچار به تعبیه ی تیرها روی تمام عرض دیوارها هستند و عموما باعث می شود سر تیرها کمی از عرض دیوار بیرون زدگی پیدا کند که این شکل از اجرای سقف و دیوار بر اساس مقررات و آیین نامه های موجود مورد تایید نمی باشد و مقاوم سازی ساختمان نیمه اسکلت توصیه می شود. البته در صورتیکه اتصال کافی بین دیافراگم و دیوار بوجود آمده باشد، نیاز به اجرای مقاوم سازی نمی باشد بنابراین توصیه می‌شود که قبل از اجرای مقاوم سازی نسبت به تعیین مقاومت ساختمان اقدام گردد.

مقاوم سازی ساختمان های نیمه اسکلت

همانطور که به آن اشاره کردیم ساختمان های نیمه اسکلت از جمله ساختمان های بنایی غیرمسلح هستند اما بدلیل اینکه در آنها از ستون های فلزی مرکزی استفاده شده است از سایر ساختمان های بنایی متمایز می شوند. در ساختمان های نیمه اسکلت از دو دیوار که بصورت موازی و طویل روبروی هم قرار گرفته اند به عنوان سیستم باربری جانبی استفاده می شود. در ساختمان های نیمه اسکلت بدلیل نحوه ی تیرریزی سقف های طاق ضربی نیازی به دیوارهای باربر نیست. ظاهری ساختمان های آجری نیمه اسکلت از نمای بیرونی عموما شامل قابی از در و پنجره به ارتفاع طبقات می بشد. ساختمان های آجری نیمه اسکت در انتهای خود برخی اوقات دارای دیوار باربر هستند که بعضا بدلیل وجود نورگیر کل عرض سازه را شامل نمی شوند. بطور کلی می توان گفت دیوارهای باربری در ساختمان های آجری نیمه اسکلت دارای دو آرایش مختلف می باشند. یا دیوار باربر در جهت عرض ساختمان تعبیه شده است و عموما در انتهایی سازه واقع شده اند در چنین شرایطی رفتار سازه تحت تاثیر پیچش است و یا ساختمان آجری نیمه اسکلت در جهت عرضی فاقد دیوار باربر است و از این نظر دچار ضعف بالایی می باشد.

مقاوم سازی دیوار آجری ساختمان نیمه اسکلت

بطور کلی می توان ادعا کرد که دیوارهای آجری در سازه های نیمه اسکلت یکی از عناصر اصلی سازه محسوب می شوند و می توان آنها را در دو گروه دیوارهای آجری باربر و غیر باربر دسته بندی کرد.

دیوار باربر در ساختمان های آجری نیمه اسکلت
در ساختمان های آجری نیمه اسکلت روی ویژگی باربری جانبی دیوارهای باربر تمرکز نمی کنند و از این دیوارها برای تحمل بارهای ثقلی استفاده می شود با این وجود بدلیل عدم استفاده از سایر سیستم های باربری جانبی در ساختمان عملا دیوارهای آجری باربر ثقلی تنها عناصر باربری در سازه محسوب می شوند. مقاومت دیوارهای باربر آجری در ساختمان های آجری نیمه اسکلت متاثر از چند عامل از جمله کیفیت مصالح بکار رفته در آنها، نحوه ی آجر چینی و هندسه ی دیوار است که می توان گفت کیفیت مصالح بکار رفته در آنها تاثیر بسیار پر رنگی در مقاومت دیوارها دارد که عموما کمتر به آنها توجه می شود.

دیوار غیرباربر در ساختمان های آجری نیمه اسکلت
دیوارهای غیرباربر در ساختمان های نیمه اسکلت همانطور که از نام آنها پیداست فاقد عملکرد سازه ای هستند و نقش اصلی آنها در تفکیک فضاهای داخل سازه است که با توجه به پلان سازه متفاوت خواهد بود.

ضرورت تقویت ساختمان نیمه اسکلت

ساختمان های نیمه اسکلت به دلیل شیوه ی اجرایی آنها و وجود سقف طاق ضربی در آنها نیازمند تقویت می باشند. مقاوم سازی سقف طاق ضربی در چنین سازه هایی بدلیل ضعف های ناشی وجود آنها صورت می گیرد که برخی از آنها عبارتند از :
۱)وزن بالای دال
۲)نبودن انسجام و یکدستی کافی در دال
۳)عدم وجود طول تکیه گاه تیرهای سقف به میزان کافی
۴)بازشو در دال ها
۵)آسیب پذیری دیوارهای خارجی نسبت به نیروی رانش

نحوه ی مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت

مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت به دو روش انجام می شود که در ادامه به توضیه آنها می پردازیم :
۱)تقویت داخل سقف طاق ضربی و تبدیل آن به دال دو طرفه
۲)تقویت دال برای برش درون صفحه بوسیله ی میلگرد
روش اول :‌
یکی از علت های وجود ضعف در ساختمان های نیمه اسکلت دارای دال طاق ضربی میزان بالای جا به جایی خمشی است، برای رفع این مشکل می توان دال های دو طرفه ایجاد کرد که انتقال نیروهای درون صفحه در آنها با استفاده از شبکه تیرآهن در هر دو طرف انجام می شود و به این طریق انتقال نیروهای درون صفحه به مقدار قابل توجه افزایش خواهد یافت. دال های طاق ضربی موجود در ساختمان های آجری نیمه اسکلت که به شکل غیراصولی و سنتی ایجاد شده اند براحتی قابل تبدیل به دال های دو طرفه ی مهندسی و استاندارد هستند.
ایجاد دال های دو طرفه در مقاومسازی ساختمان نیمه اسکلت سبب ایجاد سختی در داخل و خارج از صفحه ی دال دو طرفه می شود که طبیعتا از وجود سختی درون صفحه ای به تنهایی که در دال های یک طرفه وجود دارد بیشتر است. ضمنا بدلیل وجود دال های دو طرفه تنش هایی که ایجاد می شود نسبت به دال های یک طرفه بسیار کمتر است.

روش دوم :
برای مقاوم سازی ساختمان های نیمه اسکلت می توان از برش درون صفحه ای بوسیله ی میلگردهای ضربدری استفاده کرد که براساس مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان استفاده از تیرهای عرضی برای افزایش انسجام سقف طاق ضربی ضروری است. با این وجود استفاده از تیرهای عرضی نیازمند صرفه هزینه ی بالا و تخریب سازه دارد لذا نمی توان آنرا به عنوان یکی از انواع روش های مقاوم سازی ساختمان بطور عمومی در نظر گرفت. براساس دستورالعمل های بهسازی لرزه ای ساختمان های بنایی غیرمسلح موجود می توان از میلگردهای قطری و افقی بدون در نظر گرفتن تیرهای عرضی برای مقاوم سازی ساختمان نیمه اسکلت و طاق ضربی های بکار رفته در آن استفاده کرد. بهینه ترین حالت اتصال آرماتورها جهت مقاوم سازی ساختمان آجری نیمه اسکلت که از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد، تعبیه ی همزمان آرماتورهای ضربدری و افقی زیر تیرهای سقف است.