آب بندی تونل ها

تونل ها یکی از انواع سازه های مهم شهری محسوب می شوند که به دلیل مجاورت با آب های زیرزمینی در خطر پدیده خوردگی بتن قرار دارند. به همین دلیل آب بندی تونل ها فرآيند مهمی برای حفظ استحکام و پایداری این سازه ها محسوب می شود. عدم توجه به عوامل مسبب تخریب تونل ها و عدم آب بندی بتن در این سازه ها می تواند آسیب ها جانی و مالی زیادی را در پی داشته باشد. آب بندی تونل های بتنی به دو صورت آب بندی داخلی و آب بندی خارجی انجام می گیرد.

پارامترهای مهم در آب بندی تونل ها

برای آب بندی تونل ها پارامترهای متعددی حائز اهمیت هستند. این پارامترها عبارتند از:
۱-طول عمر تونل ها
۲-ترافیک رفت و آمد تونل ها
۳-چگونگی ساخت و ساز تونل ها
۴-هزینه اجرای تونل
۵-مواد شیمیایی مخرب و مایعات موجود در تونل ها
۶-عمق حفر تونل ها
۷-نوع حفاری و سیستم ساخت و ساز تونل

روش های آب بندی تونل

۱-آب بندی تونل با عایق های مایع

آب بندی با عایق های مایع باید بصورت گرم و با کمک تجهیزات به خصوصی اجرا شوند. برای آب بندی تونل ها می توان از قیر، پلاستیک، پلیمر و آسفالت استفاده کرد که برای هر یک از آنها قالب بندی مخصوص به خود در نظر گرفته می شود.

مزایای آب بندی تونل با عایق های مایع

۱-چسبندگی بالا
۲-فاقد درز
۳-کارایی بالا
۴-افزایش خاصیت نفوذ ناپذیری
۵-قابل اجرا در صفحات افقی

معایب آب بندی تونل با عایق های مایع

۱-نیازمند دمای بالا و قالب بندی
۲-ضرورت خشک بودن نواحی زیرین کار
۳-عدم کارایی برای سطوح قائم
۴-غیرقابل استفاده در برابر هیدروکربن ها
۵-فاقد قابلیت خود ترمیمی
۶-غیرقابل کنترل بودن ضخامت نهایی
۷-دارای برخی مشکلات ایمنی

آب بندی تونل ها به کمک عایق های پانلی

اساس آب بندی تونل ها در این روش بر مبنای تورم لایه ی دفن شده از بنتونیت در کپسول یا صفحات است. تورم بنتونیت برای ایجاد بتن آب بند معولا در کمتر از ۵ ساعت اتفاق می افتد. در ادامه به مزایای آب بندی با عایق های پانلی اشاره خواهیم کرد.

مزایای آب بندی تونل ها به کمک عایق های پانلی

۱-سرعت بالای نصب
۲-مقاومت بالا در برابر هدروکربن ها
۳-ایجاد سطوح صاف و یکنواخت

معایب آب بندی تونل ها به کمک عایق های پانلی

۱-نیازمند اجرای سوراخ کاری
۲-پیجیده بودن فرآیند سوراخکاری
۳-احتمال عدم تورم بنتونیت در آب شور
۴-سخت بودن فرآیند آب بندی درزها
۵-وجود تعداد زیادی درز و ترک در بتن

آب بندی تونل های بتنی به کمک صفحات ممبرینی لاستیکی

استفاده از صفحات ممبرینی یکی روش های آب بندی تونل است. این مصالح از لاستیک، نئوپرن و پلی اتیلن چگال در کلاف هایی با عرض ۲ الی ۳ متر تولید شده اند. برای آب بندی این صفحات به سطوح بتنی تونل ها چسبانده می شوند.

مزایای آب بندی تونل ها با صفحات ممبرینی

۱-نصب سریع
۲-تکنولوژی پر استفاده
۳-درز و ترک کم
۴-تغییر طول زیاد

معایب آب بندی تونل ها با صفحات ممبرینی

۱-عملکرد ضعیف نئوپرن ها و لاستیک ها در برابر حملات هیدروکربنی
۲-پیچیدگی در آب بندی درزها و ترک ها
۳-نیازمند زیرسازی تمیز و دقیق
۴-عدم وجود خاصیت خود ترمیمی

آب بندی تونل با پوشش اپوکسی

استفاده از پوشش های اپوکسی روشی مناسب برای آب بندی در سطوح افقی و عمودی است. برای نواحی عمودی می توان از پوشش های بدون شکم دادگی استفاده و با اتصال کامل اجرا کرد.

مزایای آب بندی تونل با پوشش اپوکسی

۱-عدم نیاز به قالب بندی
۲-سهولت در اجرا
۳-فاقد درز و ترک

معایب آب بندی تونل با پوشش اپوکسی

۱-ضرورت پاکسازی کامل و فقدان رطوبت در سطوح زیرین
۲-فاقد خاصیت خود ترمیمی
۳-عدم نیاز به تجهیزات فردی
۴-نقطعه اشتعال پایین
۵-تولید بخارات سمی

آب بندی تونل با افزودنی های پلیمری

برای آب بندی تونل ها می توان از افزودنی های پلیمیری استفاده کرد. بتن آب بند تولید شده در این فرآيند خود مانع از نفوذ آب پیشگیری می کند. افزودنی های پلیمری معمولا در سطح داخلی بتن مورد استفاده قرار می گیرند.

مزایای آب بندی تونل با افزودنی های پلیمری

۱-فاقد درز و ترک

معایب آب بندی تونل با افزودنی های پلیمری

۱-سیستم صلب فاقد تغییر طول
۲-دارای خاصیت خود ترمیمی

آب بندی تونل با تزریق پلی یورتان

تزریق پلی یورتان یکی از راه های آب بندی تونل است. اجرای این روش به دو شکل تزریق رزین آب بندی و تزریق فوم آب بندی انجام می شود. تزریق پلی یورتان روش مناسبی برای عایق بندی درزها و ترک ها بتن است. برای تزریق فوم آب بندی باید پلی یورتان با آب ترکیب گردد. فوم تزریق آب بندی را می توان در نواحی مرطوب نیز استفاده کرد چرا که از مقاومت بالایی در برابر عوامل مخرب برخوردار است و مانع از خوردگی بتن می شود.

مزایای آب بندی تونل با تزریق پلی یورتان

۱-پایداری بالا
۲-سرعت بالای اجرا
۳-پیشگیری از خوردگی میلگرد در بتن
۴-عملکرد مطلوب
۵-توانایی ایجاد پوشش مناسب برای انواع درزها و ترک ها

معایب آب بندی تونل با تزریق پلی یورتان

۱-ضرورت بکارگیری نیروی متخصص
۲-استفاده از ماشین آلات مخصوص

آب بندی تونل مترو

تونل های مترو یکی از نقاط مهم شهری هستند که آب بندی آنها همانند آب بندی پل ها از اهمیت بالایی برخوردار است. اقدامات لازم در راستای آب بندی تونل ها را می توان بعد از عملیات حفاری تونل ها انجام داد. انتخاب روش مناسب برای آب بندی تونل ها باید با توجه به شرایط حاکم بر محیط اطراف انجام گیرد. تونل ها معمولا در محیط هایی خاکی حفاری می شوند. این تونل ها بر خلاف تونل های سنگی نسبت به کمترین نشتی آب هم آسیب پذیرند. علاوه بر این پایداری اولیه در آنها نسبت به محیط های سنگی بسیاری کوتاه تر است. بنابراین ضروری است که روش مناسب برای آب بندی تونل های مترو و نحوه ی اجرای آنها با در نظر گرفتن این موارد انجام گیرد.