انکر بولت
انکر بولت
انکر بولت انواع مختلفی دارد که دامنه ی کاربردهای آن ها در صنعت ساختمان، راه سازی،پل سازی و نیروگاه ها بسیار وسیع است و عمدتا برای محکم کردن سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد. بطور خلاصه می توان گفت از انکر بولت ها در کاشت بولت شیمیایی که یکی از انواع عملیات کاشت بولت است برای اتصال سازه و صفحات فلزی به بتن استفاده می شود. بطور معمول ظاهر انکر بولت ها به شکل مفتولی پیچی و L مانند است که ناحیه ی طول آن رزوه شده است و با استفاده از مهره و واشر محکم می شود. سایز انکر بولت مطابق با استاندارد های موجود در حدود ۱/۲ تا ۴ اینچ در نظر گرفته می شود. انکر بولت ها از متریال های مختلفی ساخته می شود که انکر بولت های فلزی پر کاربردترین آنها محسوب می شود.انکر بولت چیست؟
انکر در معنای لغوی به معنی محکم کردن است و از بعد تخصصی تعبیه ی اجزای تخصصی در بتن به منظور ترمیم، تغییر یا گسترش را فرآيند انکرینگ می گویند. انکر بولت های شیمیایی در واقعا همان چسب کاشت بولت هستند با ایجاد چسبندگی بین میلگرد و بتن ظرفیت باربری و مقاومت المان مربوطه را افزایش میدهند. از مزیت های انکر بولت ها که در کاشت بولت مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرند عدم وجود محدودیت در قطر و عمق کاشت بولت شیمیایی است.انکر بولت هیلتی
انکر بولت های شیمیایی از فرآيند تولید پیچیده ای برخوردارند به همین شرکت های اندکی نسبت به تولید اقدام می کنند. یکی از شرکت های معروف که نه تنها انکر بولت های هیلتی را تولید می کند بلکه محصولات تولیدی آن از کیفیت بسیار مطلوبی نیز برخوردارند. البته این پیچیدگی در فرآیند ساخت انکر بولت های مکانیکی کمتر وجود دارد در هر صورت آلیاژي که برای تولید آنها مورد استفاده واقع می شود و کیفیت نهایی آنها بسیار حائز اهمیت است .انکر بولت شیمیایی
انکر بولت های شیمیایی در واقع بولت ها و راد هایی هستند که با استفاده از مواد شیمیایی (پایه رزینی) درون بتن تعبیه می شوند. در انکر شیمیایی بدلیل استفاده از مواد شیمیایی و چسب های شیمیایی کاشت انکر بولت نسبت به کاشت انکر بولت مکانیکی فاقد اعمال تنش اضافی به ماده ی پایه است به همین دلیل در بتن ضعیف یا بتن هایی که مقاومت دقیقی از آنها در دسترس نیست استفاده از انکر بولت های شیمیایی ترجیح داده می شود ضمن انکه انکرهای شیمیایی دارای انعطاف بیشتری نسبت به انکرهای مکانیکی هستند. انکر بولت شیمیایی انواع مختلفی دارد در اساس کار همگی آنها یکسان است و تمام آنها برای گیرش از یک رزین استفاده می کنند.انواع انکر بولت های شیمیایی
انکر بولت ها بر اساس رزین بکار رفته در آنها، انواع مختلفی دارند. انواع انکر بولت های شیمیایی عبارتند از:۱-انکر بولت شیمیایی پلی استر غیر اشباع
۲-انکر بولت شیمیایی اکریلات (انکر بولت واینیل استر)
۳-انکر بولت شیمیایی اپوکسی خالص
۴-انکر بولت شیمیایی سیستم های ترکیبی
انکر بولت شیمیایی - پلی استر غیراشباع
انکر بولت شیمیایی از نوع پلی استر غیر اشباع همان رزین آماده ی واکنش است که جهت تولید ملات تزریقی دو جزیی مورد استفاده واقع می شود. انکر بولت شیمیایی از نوع پلی استر غیر اشباع کاربرد های زیادی دارند و به آسانی مورد استفاده قرار می گیرند. ضمنا از انکر بولت ها از مقاومت شیمیایی پایینی برخوردارند.
انکر بولت شیمیایی – اپوکسی اکریلات
از رزین ها فاقد استایرن است و برای حلال آن از دی متاکریلات استفاده می شود. انکر بولت شیمیایی با اپوکسی اکریلات از مقاومت شیمیایی بالا به خصوص در محیط های قلیایی برخوردار است. اپوکسی اکریلات در انکر بولت شیمیایی کاربردها زیاده دارد و سهولت بالایی در اجرا برخوردار است.
انکر بولت شیمیایی-اپوکسی خالص
اپوکسی خالص در انکر بولت های شیمیایی از خواص حرارتی و مکانیکی بالایی برخوردارند و از در برابر مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارند. انکر بولت شیمیایی از نوع اپوکسی خالص مقدار انقباض کمی دارند. اپوکسی هاص خالص از ظرفیت بالایی در تحمل بارهای زیاد برخوردارند.
انکر بولت مکانیکی
انکر بولت های مکانیکی داخل بتن تعبیه می شوند و با حرکت پیچ آن باز می شوند و بدین طریق با دیوارهای حفره ارتباط برقرار می کند و با نگه داشتن آنها اتصالی پایدار ایجاد می کند. انکر بولت های مکانیکی از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه هستند.فرق انکر بولت و رول بولت
انکر بولت های مکانیکی برخی اوقات در ایران به اشتباه رول بولت نامیده می شود که استفاده از زول بولت برای انکر های مکانیکی از نظر فنی و عملی درست نمی باشد. و زیر شاخه ی انکرهای مکانیکی الزاما در دسته ی انکر بولت ها قرار دارد.تفاوت انکر بولت شیمیایی و انکر بولت مکانیکی
زمان گیرش در انکر بولت های شیمیایی طولانی تر است به گونه ای که ممکن است به یک روز زمان نیاز داشته باشند و تا پیش از گیرش کامل باید از اعمال هر فشاری به انکر بولت های شیمیایی خودداری کرد. انکر بولت های شیمیایی بر خلاف انکر بولت های مکانیکی بوسیله چسب های تزریقی به دیواره ی حفره ها متصل می شوند. در ادامه به سایر تفاوت های انکر بولت مکانیکی و شیمیایی پرداخته می شود.ظرفیت باربری انکر بولت: بطور کلی انکر بولت های شیمیایی و مکانیکی تفاوت چندانی از نظر ظرفیت باربری ندارند و هر دو مدل انکر بولت سطح بالایی از ظرفیت باربری را برخوردار می باشند.
سرعت اجرای انکر بولت: گیرش انکر بولت های شیمیایی نسبت به انکر بولت های مکانیکی فرآیند طولانی تری محسوب می شود. از طرفی تا زمانی گیرش انکر بولت های شیمیایی بطور کامل صورت نگرفته باشد، امکان بارگذاری در آنها وجود ندارد. این در حالی است که انکر بولت های مکانیکی بلافاصله پس از پایان کار، قابلیت تحمل بارگذاری را دارند. بطور کلی انکر بولت های شیمیایی به ۱۲ الی ۲۴ ساعت زمان برای گیرش نیاز دارند البته امروزه انکر بولت های شیمیایی در بازار عرضه شده است که زمان گیرش آنها ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت است.
عایق بودن انکر بولت های شیمیایی: در انکر بولت های شیمیایی به دلیل وجود یک فاصله ی کوچک بین انکر و تکیه گاه، در بسیاری از مواقع امکان نشتی به درون سازه وجود دارد برای حل این مشکل می توان از انکر بولت های شیمیایی استفاده کرد که به دلیل پر شدن فضای خالی بوسیله ی مواد شیمیایی احتمال بروز نشتی در آنها به حداقل می رسد.
کاشت انکر بولت شیمیایی
در کاشت انکر بولت های شیمیایی در ابتدا درون حفرات را رزین تزریق می کنند و پس از آن نسبت به کاشت بولت اقدام می کنند. بنابراین در کاشت انکر بولت شیمیایی تمامی فضای خالی با استفاده از ماده ی شیمیایی پر می شود و هوای درون آن گرفته می شود در نتیجه میزان چسبندگی به صد در صد می رسد و بدین طریق مقاومت اضافی نیز درون سازه ایجاد می شود. کاشت انکر بولت شیمیایی فاقد محدودیت در عمق کاشت است و می توان با توجه به مقاومت مورد نیاز عمق کاشت را هر مقداری در نظر گرفت یا برای دستیابی به حداکثر ظرفیت باربری از سوراخ هایی با قطر بیشتر و رادهایی ضخیم تر استفاده کرد.انکر بولت های شیمیایی فاقد ویژگی انباسطی هستند لذا منجر به ایجاد ترک در بتن مجاور نخواهند شد. لذا می توان از کاشت بولت شیمیایی در دال های کم عمق،راه پله های بتنی و غیره استفاده کرد. با تمام مزیت های گفته شده کاشت انکر بولت شیمیایی فرآيندی آسان نیست و تا حدی دشوار محسوب می شود چرا که در صورت وجود خطای اجرایی ظرفیت باربری انکر زیر سوال می رود. برای کاشت انکر شیمیایی پیروی از مراحل کاشت بسیار حائز اهمیت است.
نحوه ی کاشت انکر بولت شیمیایی
نحوه ی کاشت انکر بولت شیمیایی چند مرحله است ، در ابتدا باید حفره ای متناسب با انکر بولت شیمیایی با استفاده از مته ایجاد شود. تمام جزییات مربوط به سوراخکاری برای کاشت انکر بولت شیمیایی از جمله روش سوراخ کاری، سایز مته و قطر سوراخ در دستورالعمل نصب ارائه شده است. البته باید توجه داشت که بکارگیری مته با سایز نامناسب می تواند منجر به کاش ظرفیت باربری انکر شود. عمق سوراخ عمودی ایجاد شده نیز بستگی به طول انکر دارد. پس از سوراخ کاری برای اجرای انکر بولت شیمیایی با توجه به اندازه ی تعیین شده و عمق مورد نظر باید نسبت به تمیزکاری آن اقدام کرد. برای تمیزکاری سوراخ کاری های ایجاد جهت تعبیه انکر بولت های شیمیایی می توان از جریان هوا استفاده کرد. در مرحله ی آخر با استفاده از تجهیزات مخصوص عملیات تزریق انجام می شود. موادی که برای تزریق شیمیایی در کاشت انکر بولت مورد استفاده قرار می گیرد باید دارای تاریخ انقضای مناسب بوده باشد و در دمای مطلوب نگهداری شود. در عملیات تزریق عمدتا باید دو سوم سوراخ پر شود برای اینکار نازل را به انتهای حفره فشار می دهند تا تزریق به گونه ای انجام شود که تمام خلل و فرج ها پر شود .انکر بولت در بتن
تعبیه ی انکر بولت در بتن به منظور اتصال صفحات فولادی به آنها یکی از اصلی ترین موارد استفاده از انکر بولت ها است.با استفاده از تعبیه انکر بولت در بتن علاوه بر نصب صفحات فلزی امکان ثابت سازی ماشین آلات و ابزارهای صنعتی نیز وجود دارد. برای نصب انکر بولت در بتن جهت ثابت سازی تجهیزات صنعتی لازم است انتخاب انکر بولت مناسب با توجه به میزان ارتعاش، لرزش دستگاه و شرایط موجود انجام گیرد.جهت نصب انکر بولت در بتن ابتدا لازم است تا سطوح مورد نظر از هرگونه گرد و غبار و آلودگی پاکسازی شود، سپس عملیات حفاری در عمق و ابعاد تعیین شده انجام گیرد. لازم بذکر است محل تعبیه ی انکر بولت ها عموما بتن نمی باشد و می توان آنها را در سنگ و آجر نیز نصب کرد. در نهایت پس از ایجاد سوراخ در محل مورد نظر رول بولت تا خط روی انکر بولت در داخل سوراخ ها قرار می گیرد و برای جایگیری بهتر آن از چکش های مخصوص استفاده می شود. پس از اینکه انکر بولت تا محل مورد نظر در حفره قرار گرفت آنرا به کمک آچار محکم می کنیم و با اینکار بخش انتهای سر مخروطی رول بولت به سمت بیرون کشیده می شود و بخش استوانه ای چاکدار را باز می کند.
انکر بولت سقفی
انکر بولت ها به دلیل درگیری مناسبی که با بتن سقف و سقف های کاذب ایجاد می کنند می توانند به عنوان گزینه ای مناسب جهت نصب تجهیزات مختلف سقف اعم از ساپورت ها تجهیزات التکریکی، تاسیساتی، داکت ها و غیره مورد استفاده قرار بگیرند. انکر بولت ها بدلیل اتصال مناسبی که پوشش سقف به واسطه ی انبساط غلاف ها، آستین ها، پره پروانه ای و ... ایجاد می کنند گزینه ای مناسب محسوب می شوند که ایمنی کافی را حین اجرا و بهره برداری نیز تامین می کنند . انکر بولت های سقفی یا انکر های سقفی انواع مختلفی دارند، انواع انکرهای سقف عبارتند از :۱)انکر بولت یا رول بولت
۲)انکرهای ضربه ای و رزوه داخلی سقف
۳)انکر هالوکور سقفی
۴)انکرهای پروانه ای سقف
۵)انکر پیچ های سقفی
۶) انکرهای پلاستیکی سقف
انکر بولت در سقف
یکی از کاربردی ترین فرآيندها برای نصب تجهیزات و تاسیسات سقفی استفاده از انکر بولت بوسیله ی کاشت انکر بولت در سقف است. انکر بولت ها بدلیل ظرفیت باربری مناسبی که دارند وسیله ای ایمن محسوب می شوند بعلاوه ی اینکه در برابر خوردگی از پوشش محافظ برخوردارند که مانع آسیب دیدن آنها می شود.انکر بولت های ضربه ای:
یکی از پر کاربرد ترین انواع انواع انکر بولت ها استفاده از انکر بولت های ضربه ای یا رزوه داخل برای نصب تاسیسات سقفی است. انکر بولت های ضربه ای در دو نوع لبه دار و بدون البه وجود دارند. لازم بذکر است ظرفیت باربری انکرهای ضربه ای در حد متوسط است و قابلیت اجرا تاسیسات با باربری کمتری نسبت به رول بولت را دارد. انکر بولت های ضربه ای مورد استفاده در سقف از سرعت بالایی در اجرا برخوردارند بعلاوه ی اینکه بدلیل عمق کم سوراخکاری، نصب آسانی هم دارند. برای اجرای انکر بولت های ضربه ای پس از اینکه حفره در عمق مورد نظر ایجاد شد، انکر بولت در آن قرار می گیرند و سپس برای برقراری گیرش مناسب به واسطه ی انکر کوب ها،پره های بدنه ی انکر بولت را منبسط می کنند.
انکر بولت هالوکور:
انکر بولت های هالوکور همانطور که از نام آن پیداست مناسب استفاده برای نصب تجهیزات در سقف های هالوکور یا بتنی تو خالی هستند. انکر بولت های هالوکور شباهت زیادی با انکر بولت های ضربه ای دارند اما تفاوت اصلی آنها در نحوه ی گیرایی یا انبساط آنها در قطعات بتنی است بدین صورت که گیرایی انکر بولت های ضربه ای بوسیله ی ضربات مکانیکی با انکرکوب حاصل می شود ولی گیرایی در انکر بولت های هالوکور از طریق بولت و بوسیله ی ترک متر بدست می آید.
انکر بولت های پروانه ای :
انکر بولت های پروانه ای یکی دیگر از انواع انکر بولت های مورد استفاده در نصب تجهیزات سقفی هستند. کاربرد انکر بولت های پروانه ای در اتصال تاسیسات به سقف های کاذب از جمله پنل های گچی، تخته های فیبر و نئوپان است. انکر بولت های پروانه ای از طریق باز شدن بازوهای تعبیه شده در بدنه ی آنها هنگام چرخاندن بولت در پشت سقف کاذب نصب می شوند.
انکر بولت پیچی :
یکی دیگر از انواع انکر بولت های سقفی، انکر پیچ ها هستند. نحوه ی گیرایی انکر پیچ ها در سقف از طریق رزوه های اره ای موجود در بدنه ی انکر پیچ هاست و بر خلاف سایر انکر بولت ها اتصال آنها در سقف از طریق انبساط ایجاد نمی شود. برای اتصال انکر بولت های در بتن سقف یا هر قطعه ای دیگر لازم است ابتدا حفره ای در آن ناحیه ایجاد شود سپس با پیچیدن انکر بولت در شیار ایجاد شدن درون آن قفل می گردد. از مزایای انکر بولت های پیچی عدم انباسط آنها هنگام گیرش است که محدودیتی را برای فضا و فاصله ی آنها از لبه ایجاد نمی کند. انکر پیچ ها تجهیزاتی اقتصادی هستند که در بسیاری از متریال ها قابل استفاده هستند و از سهولت مناسبی در اجرا برخوردارند.
انکربولت های پلاستیکی :
انکر بولت های پلاستیکی دارای مکانیزمی مکانیکی هستند و گیرش آنها از طریق انبساط ایجاد می شود. از انکرهای پلاستیکی برای نصب اتصالات سبک استفاده می شود و می توان آنها را در اجرای فریم های در و پنچره، ساپورت های الکتریکی و موارد مشابه بکار برد.
انکر بولت تمام رزوه
انکر بولت تمام رزوه یکی از انواع انکر های مکانیکی است. کاربرد انکر بولت های تمام رزوه در نصب قطعات فلزی در اندازه ها و ضخامت های مختلف به سطوحی از جنس های مختلف از جمله سنگ، آجر، بتن و ... است. اتصال صفحات فلزی به سازه های بتنی با استفاده از انکر بولت های تمام رزوه امکان اجرای ساپورت های تاسیساتی، نصب تجهیزات و ماشین آلات و ... را فراهم می کند. انتخاب انکر بولت های تمام رزوه با توجه به شرایط استفاده، عملکرد مورد انتظار، محدودیت های پروژه و ظرفیت باربری مورد نظر باید نسبت به انتخاب انکر بولت اقدام کرد.استاندارد انکر بولت
هر ابزاری که بصورت پیچی باشد و یک تکیه گاه داشته باشد انکر بولت محسوب می شود از این رو بولت و یوبولت ها مشمول استانداردهای انکر بولت می شوند. متداول ترین نوع انکر بولت در سه گرید ۳۶، ۵۵ و ۱۰۵ براساس استاندارد ASTM F1554 تولید می شود و گریدهای موجود آنها نشان دهنده ی میزان تنش تسلیم انکربولت هستند که برحسب کیلوپوند بر اینچ مربع تعریف می شوند. استاندارد ASTM F1554 یک استاندارد جدید محسوب می شود که جایگزین استاندارد قدیمی تر در سال ۲۰۰۷ شده است.جدول استاندارد انکر بولت
جداول استانداردهای انکر بولت معمولا در برخی از دستگاه وجود دارد که نشان دهنده ابعاد و جنس انکر بولت و متعلقات تولید شده ی آن است. براساس استاندارد های موجود، ضروری است انکر بولت ها به همراه سرتیفیکیت و گزارش تست انکر بولت و تایید مطابقت آنها با استانداردها ارائه شوند.انواع گسیختگی در انکر بولت ها
نقش اصلی انکر بولت در انتقال بار به فونداسیون است. از انکر بولت ها در بستن لوله ها یا اتصال ماشین آلات به فونداسیون استفاده می شود. متاسفانه در اکثر مواقع بودجه ای برای تعمیرات و نگهداری انکر بولت ها در نظر گرفته نمی شود تا زمانی که گسیختگی در آنها ظاهر می شود. بیشترین گسیختگی در انکرها، ناشی از خوردگی است. بدلیل نمایان نبودن انکر بولت ها عوما آسیب های ایجاد شده در آنها قابل مشاهده نیست با این وجود با مشاهده ی نشانه هایی مثل زنگ زدگی می توان تا مقدار زیاد از گسترش آسیب ها جلوگیری کرد. گسیختگی انکر بولت ها به شکل زیر خود را نشان می دهد:- گسیختگی کششی بولت ها
- بیرون کشیده شدن
- لرزه های جانبی
- گسیختگی محلی
- جدا شدن بتن
- ترک در بتن