مقاوم سازی نمای ساختمان 

یکی از مباحث مهم در بحث مقاوم سازی ساختمان در برابر نیروهای جانبی حاصل از بروز زمین لرزه و بارهای ثقلی مربوط به مقاوم سازی نمای ساختمان است. هدف از اجرای روش های مقاوم سازی ساختمان، پیشگیری از آسیب سازه و اجزای آن هنگام بروز زلزله و کاهش تلفات جانی و مالی است. بنابراین ضروری است علاوه بر بهسازی سازه و اجزای آن، بحث مقاوم سازی سنگ نمای ساختمان را نیز مد نظر قرار داد. مقاوم سازی نمای ساختمان و تقویت دیوارها باید به گونه ای مد نظر قرار گیرد که سازه پس از وقوع زلزله قابلیت بهره برداری خود را از دست ندهد. 
 

روش های مقاوم سازی نمای ساختمان

برای مقاوم سازی نمای ساختمان لازم است ابتدا به وضعیت اجرا دیوارهای سازه توجه کرد. در کشور ما عموما دیوار از بلوک های بتنی، سیپورکس، هبلکس و ... اجرا می شوند. این مصالح هنگام اجرا به صورت مجزا از هم و به شکل رج به رج در سطح مورد نظر اجرا می شوند به همین دلیل از یکپارچگی برخوردار نبوده و به دلیل عدم انسجام در ساختار، در اثر نیروهای ناشی از وقوع زلزله از یکدیگر گسیخته می شوند و در نهایت دیوار سازه و نماهای آن تخریب می گردد. بنابراین لازم است مقاوم سازی دیوار بلوکی و سایر مصالح پیش از تقویت نمای ساختمان، در الویت قرار گیرند. 
گسیختگی ناشی از اعمال نیروهای زلزله به دو شکل نمایان می شود. 
۱)حالت اول گسیختگی مربوط به زمانی است که فشارهای ناشی از زمین لرزه به شکل قائم به دیوار اعمال می گردد. در چنین شرایطی به دلیل عدم انسجام در ساختار بلوک ها، مرکز سطح دیوار دچار افت و خیر می شود و به شکل ناگهانی به درون یا بیرون سازه فرو ریزش می کند. بدلیل اینکه دیوارهای سازه در چنین حالتی حاوی مصالح دیگری از جمله: گچ، خاک، سفیدکاری، نمای آجری یا سنگی و... هستند، فرو ریزش آنها منجر به ایجاد آسیب های جانی و مالی برای ساکنین و عابرین می شود. 
۲)حالت دوم گسیختگی دیوار هنگام بروز زمین لرزه مربوط به زمانی است که نیروی ناشی از زمین لرزه به صورت طولی به دیوار وارد شود. در اثر اعمال این نیرو سازه و دیوارهای آن دچار تغییر شکل می شوند. در این شرایط با توجه به عدم توانایی و مقاومت دیوار در برابر نیروهای وارد شده، شاهد بروز ترک های ناشی از نیروهای کششی و فشاری در ساختمان خواهیم بود. ترک در ساختمان در اثر حرکات ناشی از زلزله، گسترش پیدا کرده و سرانجام سبب فرو ریزش دیوارها و نمای ساختمان به روی معابر و عابرین خواهد شد. 
برای بهسازی لرزه ای سازه و مقاوم سازی نمای ساختمان جهت جلوگیری از فرو ریزش آن، توصیه می شود نبشی های مناسب با سایز حدودی ۶ یا ۸ در نواحی اتصال دیوار به ستون های مجاور و در راستای افقی در بخش زیرین سقف اتصال مناسبی بین دیوار و تیر و ستون های مجاور آن ایجاد کرده و با استفاده از تسمه های کشی طولی و عرضی نسبت بهسازی دیوار و مقاوم سازی نمای دیوار اقدام کرد. 
 

راه های مقاوم سازی نمای ساختمان

راه های معرفی شده برای مقاوم سازی نمای ساختمان بصورت کلی می باشد و در هر پروژه شرکت مقاوم سازی ساختمان که دارای توانایی و سابقه ی کار در طراحی مقاوم سازی ساختمان و اجرای آن باشد باید نسبت به ارائه ی یک طرح کلی با توحه به وضعیت پروژه و بازدیدهای میدانی اقدام کند. برای مقاوم سازی نمای ساختمان باید جزئیاتی از قبیل: فاصله ی تسمه ها از یکدیگر، اندازه و ضخامت تسمه ها، لزوم وجود مهربند افقی یا عدم لزوم به اجرای آن مورد توجه قرار گیرند. 
بصورت کلی با توجه به اینکه به دلیل معماری و حفظ زیبایی سازه، امکان مقاوم سازی نمای ساختمان از بیرون وجود ندارد، باید از روش هایی مثل کاشت انکر یا اقداماتی برای ایجاد پیوستگی بیشتر بین لایه سنگی و آجری نما استفاده کرد. در صورت عدم وجود پیوستگی در تیغه های درونی سازه با یکدیگر یا دیوارهای پیرامونی لازم است نسبت به ارائه ی طرحی برای اسکوپ دیوارها اقدام کرد. البته در صورت تایید کارشناسان می توان با توجه به وزن، طول و نحوه ی اتصال دیوارها با یکدیگر از ورقه های رابیتش نیز استفاده کرد. 
 

تقویت نمای ساختمان 

به ظور کلی برای تقویت نامی ساختمان باید از انتقال نیرو از سازه به دیوارهای نما به خصوص هنگامی که نیروی ناشی از زمین لرزه به شکل طولی به آنها وارد می شود، جلوگیری کرد. بدین منظور می توان از اتصال ابتدا و انتهای دیوار به ستون های مجاور کم کرد. به گونه ای که در اثر جا به جایی ستون ها هیچگونه نیرویی به گوشه ی دیوارها اعمال نگردد. برای کاهش انتقال نیرو به ستون های مجاور می توان با استفاده از تجهیزات به خصوص بخشی از نواحی اتصال دیوار به ستون و سقف را در منطقه ی کنج دیوارها برش داده و پس از زدودن مصالح نازک کاری و سفت کاری بخش خالی بوجود آمده را با مواد سبک پر کرد و نواحی تخریب شده را نیز ترمیم و پرداخت کرد. 

از دلایل نیاز به مقاوم سازی نما
در ادامه به برخی از دلایل عمده ی شل شدن سنگ نما و ضروری مقاوم سازی نما خواهیم پرداخت
۱-خطاهای اجرایی و بی دقتی مجری نما
۲-نشست ساختمان 
۳-استفاده از مصالح نامرغوب در نما
۴-بازسازی داخلی ساختمان و وارد شدن ضربه به سنگ نما 
۵-عدم اسکوپ سنگ نما در حین اجرای نما 
۶-ریختن سیمان خشک در بخش پشتی سنگ ها هنگام نماسازی
 

مقاوم سازی سنگ نما 

بطور کلی با گذر زمان از عمر مفید نمای ساختمان کاسته می شود و برخی از عوامل طبیعی نظیر طوفان، باد، باران و زلزله می تواند این فرایند را تشدید کند. به همین دلیل به مرور زمان از میزان چسبندگی مصالح نمای ساختمان کاسته می شود و ممکن است شاهد افتادن سنگ نمای ساختمان باشیم که پیامدهای مالی و جانی گسترده ای را در پی خواهد داشت. به همین دلیل در چنین شرایط ضروری است که عملیات مقاوم سازی نمای ساختمان هر چه سریع تر انجام گیرد. در چنین شرایطی عموما از دریل هیلتی، پیچ و رولپلاک برای افزایش استحکام سنگ نما استفاده می کنند. در ساختمان هایی که نمای آن به درسته اجرا شده باشد تا چندین سال متمادی نیازمند استفاده از پیچ و رولپلاک نخواهیم بود. در مقابل عدم اجرای صحیح نمای ساختمان ممکن است ساختمان مذکور را در مدت کوتاهی نیازمند استفاده از پیچ و روپلاک کند. بطور کلی در صورت استفاده از سنگ در نمای ساختمان لازم است تا اقداماتی جهت ترمیم و افزایش استحکام آن انجام گیرد.
 

نحوه ی مقاوم سازی سنگ نما

۱)مقاوم سازی سنگ نما با پیچ رولپلاک گالوانیزه و بتونه هم رنگ نما
۲)مقاوم سازی سنگ نمای ساختمان با استفاده از بسته های مقاوم کننده ال شکل و گرد
از بین دو روش موجود برای مقاوم سازی سنگ نما، استفاده از پیچ و رولپلاک بیشتر توصیه می شود. البته لازم به ذکر است استفاده از این روش در همه سنگ های اجرا پذیر نیست. عموما سنگ های نمایی که می توانند با پیچ و رول پلاک مقاوم سازی شوند دارای عرضی بیش از ۱۰ سانت هستند. 
 

محکم کردن سنگ نما در مقاوم سازی 

به طور کلی می توان سنگ هایی را که قابلیت دریل خوری داشته باشد (سنگ های تراورتن، گرانیت، مرمر و...) در نما محکم کرد. سنگ های نما به دلایل مختلفی استحکام خود را از دست می دهند و پس از آن ممکن است از نمای ساختمان کنده شده و حوادث ناگواری را بدنبال داشته باشند. برای محکم کردن سنگ نما می توان از پیچ با طول های ۶ الی ۸ سانتی متر با توجه به ضخامت سنگ اسکوپ و با فاصله های مشخص استفاده کرد. 
 

چه زمانی باید نما ساختمان را مقاوم سازی کرد؟

عموما تا زمانی که نما ساختمان دچار آسیب نشود به منظور مقاوم ازی ساختمان نما مراجعه نمی شود. بهتر است پیش از زمان اضطرار برای مقاوم سازی سنگ نما نسبت به بهترین زمان برای محکم کردن نما آگاهی پیدا کرد. بر این اساس زمان منسب برای مقاوم سازی نما با سنگ تراورتن ۸ سال و گرانیت حدود ۴ سال برآرود می شود. 
 

مقاوم سازی آجر نما 

آجرها یکی از مصالح متداول در ساختمان از گذشته تا کنون هستند. این آجرهای نمای ساختمان در برابر باران های اسیدی، آلودگی و بعضا فعل و انفعالات شیمیایی آسیب پذیری زیادی دارند و در اثر عوامل مخرب دچار ترکیدگی و پوسته پوسته شدن می شوند. علاوه بر این بندکشی آجرها ممکن است به دلیل ضربه و یا با گذشت زمان دستخوش تغییرات نامطلوب شوند. به همین دلیل برای مقاوم سازی نماهای آجری بهتر است ابتدا اقدامات لازم به منظور ترمیم بندکشی آجرها انجام گیرد. در این فرایند بندهای فرسوده باید خالی شده و مجدد با پودرهای بندکشی پر شوند. علاوه بر این برای دوام و پایداری نمای آجری ساختمان ها توصیه می شود آن ها را بطور مداوم و سالیانه شست و شو دهید. به منظور پیشگیری از نفوذ رطوبت و آب به درون آجر نما و مقاوم سازی نمای آجری می توان از پوشش های رزین یا نانو آجر استفاده کرد.
 

مقاوم سازی نمای کامپوزیت

بسیاری از ساختمان های اداری و تجاری با نمای کامپوزیتی ساخته شده اند. به منظور مقاوم سازی نمای کامپوزیت می توان از شاسی کشی ها و آهن کشی ها در زیر آن استفاده کرد و سپس ورق های کامپوزیتی را بوسیله ی پیچ به شاسی زیر آن متصل کرد. در آخر نیز لازم است تا فاصله ی بین کامپوزیت ها توسط نوارهای پلاستیکی یا فوم ها پر شوند. ممکن است به مرور زمان برخی از پیچ های کامپوزیت که به نواحی آهن کشی زیر بسته شده اند، دچار خوردگی یا زنگ زدگی شوند. برای رفع این مشکل می توان از پیچ های جدید استفاده کرد و برای پیشگیری از نفوذ آب به درون ساختمان توصیه می شود فواصل بین کامپوزیت ها آب بندی شوند. 
 

مقاوم سازی نمای سیمان 

ساختمان هایی که نمای اصلی یا جانبی آن سیمان است باید از زیرسازی مناسبی برخوردار باشند تا سیمان از آن ها جدا نگردد. در صورتی که سیمان به روی سازه های آهنی یا سازه هایی که چسبندگی پایینی به سیمان دارند، اجر شوند ممکن است به مرور زمان دچار ترک خوردگی یا تبله شدن شوند که کنده شدن سیمان از سطح را بدنبال دارد. 
اگر نمای ساختمان دچار ترک خوردگی باشد ممکن است دوام سازه به دلیل نفوذ آب ناشی از بارندگی های طولانی کاهش پیدا کند. در چنین شرایطی می توان از مصالح آب بندی و فرایندهایی نظیر تزریق پلی یورتان استفاده کرد.